Na fala popular el monte Rondo (pico na parte occidental del conceyo del Franco) utilízase como símbolo de sito apartao al qu'ir pra nun molestar á xente. Por eso aparez en espresióis como
"ir a chorar / a pedir / a cantar / a berrar ... al Monte Rondo"
El intención desta espresión é ferye saber a alguén que ta molestando y, pol tanto, é un xeito de pedirye que pare de fer lo que molesta (chorar, cantar...) ou que lo vaya fer lonxe.
Exs.: Á neno, vaite chorar al monte Rondo.
Ei, rapaces, ¡a berrar al monte Rondo!
¡Ai ó!, tabas ben miyor cantando nel monte Rondo.
Agradezo a José Luis Carnota a primeira información que tuven deste tipo de ditos, sobre os que despós investiguén un pouco máis en conversacióis con personas da contornada. Esplica José Luis, con mui bon criterio, qu'a claves del uso del topónimo con este significao son dúas: 1) obviamente, a de sito que ta lonxe, especialmente da costa, y 2) a de sito unde se pode obter abondo y de baldre, anque con esforzo. Parece ser que noutros tempos era corrente ir al Monte Rondo, qu'era comunal, pañar gancela pra estrar cuadras y corradas. A xente que nun tía montes en propiedá achegábase aló, primeiro andando pra cortalo y lougo en carro pra recoyelo. Iba xente dende Valdepares, Prendonés, Sueiro, A Ronda, A Rebollada... (esplica Carnota), lo que supón unha distancia considerable y, consecuentemente, un esforzo que provocaría a connotación de castigo que ta presente nesas espresióis (que son equivalentes a 'mandar á merda').
As connotacióis d'abundancia y esforzo aparecen tamén nel ditame:
Muito y abondo, nel monte Rondo.
que tamén s'utiliza con un valor irónico pra dicirye a alguén que nun se ye vai dar lo que pide, ou que naide dá duros a cuatro pesetas.
[NOTA: Anque nos mapas el topónimo aparece escrito "Monterrondo" todo xunto, pareceunos qu'a forma máis axeitada pra transcribir na nosa fala estos ditames é mantendo a independencia das dúas palabras, máis tendo en conta qu'os informantes pronunciaron claramente dous acentos d'intensidá, é dicir, dúas palabras tónicas. Na imaxe superior, indícase a ubicación del Monte Rondo, cuas súas coordenadas xeográficas.]
Son mui guapas estas espresióis con topónimos locales. Tamén é ben chamadeiro que naceran dúas, nada menos, y con refrán incluído.
ResponderEliminarÚa carayadía namáis sobre el topónimo. Aló a mediaos dos 90 fixen un informe toponímico del conceyo del Franco pral Principao y el nome que recoyín nos alredores pra ese pico foi "Montarrondo", sin artículo, pro eso, claro, nun quita pra qu'haxa outras versióis del topónimo (por exemplo nestos ditos que recoyiche).
Mui interesante a túa aportación, porque esa vacilación vocálica Monterrondo/Montarrondo indica, en todo caso, unha pronunciación como un solo grupo acentual y, pol tanto, debería escribirse todo xunto, como aparece nos mapas (Monterrondo), alomenos se femos caso dos tous informantes, que son os da contornada. Eu sentinlo como dúas palabras distintas; sería bon que máis xente dese datos sobre esta cuestión, anque é mui posible que convivan as dúas (ou miyor dito, tres) pronunciacióis.
Eliminar