RASCO

s.m. Rede larga y estreta pra pescar pescao de tamaño mediano, como zarretas, fanecas, xulias, etc.

CAMÁNDULA

s. m. y f.  Persona pouco amiga de trabayar; folgazán.

RODIYO

s.m. Trapo utilizao na cocía pra secar ou limpar. SIN.: corra.

ESCORNAR

v.tr. Quitar os cornos [a un animal] || 2. v. prnl. Esforzarse muito pra conseguir algo. (S'utiliza especialmente pra referirnos a un esforzo intelectual).  Ex.: Tuvo escornándose toda a tarde pra ver cómo podíamos amañar un belén guapo con tan pouco musgo.

ESPARAR

v.tr. Estender [el apareyo] pra ir meténdolo aberto nel barco.



[Na foto qu'ilustra a entrada, dúas tapiegas esparando el rasco. Foto cedida por José Manuel Fraga, a través del sitio facebook "Nel banco da rula".]

APAREYO

s.m. Conxunto d'instrumentos qu'utilizan os marineiros pra pescar, como redes ou palangres.

PESCADA

s.f.  (Merluccius Merluccius) Pez da familia dos teleósteos, de corpo alargao y de color gris agá nel ventre, unde é abrancazao. É mui apreciao na cocía.

A palabra pescada foi desaparecendo, sustituida por merluza, común col castellano, peró inda hai xente que la recorda. Ademáis, esiste na nosa terra unha cántiga popular que dice:


                             Pepe Repepe,
                             camisa cagada,
                             foi á cocía
                             lamber a pescada.
                             Tanto lambéu
                             qu'el pote rompéu.






                                   

DE MAO APURRIDA

loc. adv. A espresión

               de mao apurrida

úsase pra dicir qu'algo se fixo de forma voluntaria ou espontánea. Normalmente s'utiliza condo alguén s'ofrece pra prestarye axuda a outra persona, peró é un ofrecemento simulao, feito por quedar ben, sabendo que nun yo van aceptar. É equivalente a "de boca pequena". Aveza ir complementando al verbo vir.

Exs.: Veu mui de mau apurrida ofrecerme fabas. Eu nun las comprén y lougo nun mas deu. // De mau apurrida dixo que vía axudarnos a pañar patacas y nun parecéu en toda a tarde.

ESFOYECAR

v. tr. Estropear, dexobar ou romper [as foyas d'un libro ou pranta].

   Ex.: Ei ta el libro que me pediche, peró ta todo esfoyecao dos nenos, que nun tein dolo de nada. //   Xa m'esfoyecóu el gato a planta que me regalache. Tou todo el día barrendo...

CABREGO, -A

adx. Relativo á cabra. Ex.: Usaba chapíos de la cabrega.

RINCHIDO, -A

adx.:  [asento] brando, con tapicería y mueyes nel interior.

Exs.: Eran de casa rica. Xa naquela época tían siyas rinchidas nel comedor.  // Nun vexo a tele nel sofá porque apigarzo axina y perdo el mitá da película. A min dáme el meu siyonín rinchido, qu'é la mar de cómodo, tou más dereta y nun me dolen tanto as costas.

[Variante: renchido, -a]

(TANTO) DAR

Nota de lexicogramática:

A espresión

                   tanto dar[ye a alguén unha cousa],

que significa 'serye indiferente' a alguén unha cousa, 'nun importarye miga', ten unha construción sintáctica particular nel Navia-Eo:

  Mentres qu'en castellano esta espresión (que ten el mesmo significao que na nosa lingua) concorda cua cousa que nos resulta indiferente (el suxeto) y el complemento indirecto corresponde á persona que esperimenta el sentimento de indiferencia, en galego-asturiano (alomenos, en parte) el verbo concorda coa persona que esperimenta el sentimento de indiferencia y el complemento indirecto espresa a cousa que provoca esa reacción anímica.

Por exemplo:

    - ¿Sabes qu'este sábado casóu aquel mozo de ... col que saliras hai anos?
       
( Resposta á castellana:         - Tanto me da. 
  Resposta galego-asturiana: - Tanto ye dou.
  Resposta á galega:             -Tanto me ten.


Vén esto a conto de que cada vez escuito máis a versión castellana (y incluso a galega) y menos a que eu consideraba máis nosa.

[PERGUNTA: ¿Son todas propias del Navia-Eo? ¿Quizáis cada unha é propia de zonas distintas? ¿Ta sustituíndo a espresión castellana á espresión de noso? ¿Ta meténdose tamén a espresión galega a través da televisión? Quen sepa algo sobre este asunto, por favor, que nos informe.]

MORDER NEL CUL

El verbo morder úsase na espresión

                     morde nel cul que todo é carne,

resposta de burla que se ye dice as personas (especialmente aos nenos) que se tan queixando todo el tempo de fame.  [Reparade en que 'carne' cai en copra con 'fame':]

              - Teño fame....
              - Morde nel cul que todo é carne.

DULCIAR

v.tr.  Moyar [daqué] con augua dulce.

Ex.: Teis que dulciar os balcóis todos os meses pra que nun se ch'apegue el salitre.

PRENDER

Entre as muitas acepcióis del verbo prender, úsase unha que nun topén nos vocabularios publicaos:

v. intr.  Fer efeuto unha vacuna.

Ex.: - ¿Pos cómo che tuvo a nena os pezureyos? ¿Nun taba vacunada?
      - Xaora, que la levén condo ye tocaba. Pero nun ye debéu prender.

DE MENEIRO

Ser de meneiro  (locución adxetiva)


Condo se diz qu'unha persona é de meneiro querse dicir qu'é mui retorcida ou ruin. Referido a un neno, quer dicir 'atravesao',  'revoltoso'.

RISÓN

s. m. Instrumento formao por unha barra de ferro y varios brazos curvaos pra riba con un gancho na punta, que se bota al fondo del mar pr'asegurar as embarcacióis.

RECONSONAR

v. intr. Volver dormecer despós d'espertar.

      Ex.: Espertóume mui cedo el ruido da caye, peró inda reconsonén un chinisco ouguindo a radio.

CUALQUERA, QUENQUERA

Os pronomes indefinidos cualquera y quenquera úsanse na espresión:

              Cualquera con quenquera.

É unha espresión despectiva que s'usa condo se quer dar a entender que nun importa quén señan dúas ou máis personas das que se fala.

Ex.:   - Pos quen son esos dous que van ei?
         - Cualquera con quenquera...! Todo xentuaya.

SEMENTE

A palabra semente úsase tamén na espresión

                nun quedar [de daqué] nin a semente

que significa que nun queda nada de nada, qu'algo desaparecéu totalmente.

Ex.: Toda aquela xente marchóu: unhos pra Oviedo, outros pa Madrid, muitos moriron sin fiyos... Das familias de sempre nun quedóu nin a semente.

CEGAR

cegarse
v. intr. pron.   Atazarse el basadoiro al xuntarse muita herba y reices na reya.


[Este uso da palabra cegarse ta rexistrado en Vilanova d'Ozcos, según información d'un dos nosos colaboradores.]

CORTAR

El verbo cortar aparece nel ditame:

         Corta lo que ve, deixa lo qu'encontra,


referido ás ferramentas cortantes (cuitelos, tixeiras, gadañas...) que nun cortan ben porque tan cegos ou emboutaos.



[Agradezo esta aportación a un mantarego, seguidor d'A Salvadeira, que xa m'apurríu unha chía d'informacióis interesantes.]

EMPETAR

v. tr / intr.   1. Meter [os cuartos] nel peto.  2.  Aforrar, economizar, xuntar el dieiro y nun gastalo.

  Ex.: ¿Cómo nun iba deixar aos fiyos ricos? ¡Si tuvo toda a vida empetando!

ZON

s. m. Cantidá mui pequena d'unha cousa.

  Ex.:   - ¿Cónto unto ye botache al caldo?
           - Boténye tanto como un zon.


[NOTA: Esta palabra, anque nun vén nos vocabularios máis novos, si ta recoyida en Acevedo Huelves y Fernández (1932)].


       
       

CEGO, -A

adx. Que nun corta [un cuitelo] porque ta emboutao.


[NOTA: Díaz López y García Galano recoyen el verbo cegarse col significao de perder el filo unha ferramenta de corte.]

CANTADOR

s.m. Fibra grosa que recorre a carne dos animales.


[NOTA: Nun sabemos se el cantador é cualquer tendón ou un tendón concreto de certo corte del vacuno. Cremos que é un tendón determinado, peró os nosos informantes nun poden precisar cuál é, en qué parte s'atopa. Solo recordan que condo compraban carne de xato, se tía 'cantador', nun gustaba nada, despreciábase nas casas por ruía con frases como: ¿Tu qué comprache? Nun che deron máis que cantador, ou Quítaye ese cantador á carne, que senón, nun hai quen la pase. Ou Condo vayas á obriga diye a ... que queres a carne limpia, sen cantador. Agradecemos cualquer información que poda aclarar el significao esacto d'esta palabra.]

CASAR

El participio del verbo casar aparece nel ditame

        El casado casa quer y el solteiro quer muyer.


[NOTA: É un ditame mui usao en toda España. A primeira parte (El casao casa quer) ta recoyido nel Vocabulario de Mántaras de Suárez Fernández, pero eu sentín muitas veces esta versión completa y nun la ouguín máis que nel Navia-Eo.]

ESPLICATIVA (ou ESPRICATIVA)

s.f. Capacidá d'esplicar as cousas, poder de convecer á xente usando as palabras.

Ex.: Déixadeye ir a Manolo; que fale el cos vecíos, que ten muita espricativa.

volta

El sustantivo femenino volta forma parte da locución prepositiva

                á volta de

qu'usada con unha espresión de tempo é equivalente a 'dentro de' y s'usa pra indicar el término dun periodo de tempo futuro.

Ex.: Á volta de dous anos, xa veremos en qué paróu todo eso.

arre, xo

As interxecióis arre y xo parecen na espresión:

                      nin arre nin xo

que significa 'nin unha cousa nin el outra". Úsase especialmente pra falar das personas indecisas que nun acaban de tomar nin unha determinación nin a contraria.

FERIDA

A palabra ferida (sustantivo femenino) úsase na espresión:

       nun quedar[ye a alguén] ferida d'aire

que s'usa pra dicir qu'unha persona nun pode nin gurgutar despós de que la enchan, porque queda avergonzada y sin razóis pra poder retrucar al interlocutor.

Exs.: Xa ye dixen todo lo que ye tía que dicir, lo ruín que fora, lo mal que se portóu cuas irmás... Púxenla verde y nun dixo verbo: nun ye quedóu ferida d'aire. //  Vaime ouguir ese rapaz, vouye ler a cartiya y nun ye vai quedar nin ferida d'aire.

HOSPITALEIRO, -A

sust.  Persona encargada del hospital, qu'era como se chamaba antigamente aos albergues de pelegríos qu'iban camín de Santiago de Compostela.

Observacióis: En Tapia esistía un albergue de pelegríos que se chamaba el Hospital de Piqueiro, que taba, se nun m'equivoco, aprosimadamente unde hoi é a caye Santa Rosa al altura unde se baxa pral muelle pola caye Antonio Tol y Cancio. D'ese albergue desapareceran un día as campás y nun se volvera saber máis nunca d'elas. Por iso quedara como frase feita en Tapia a espresión levar el viaxe das campás de Piqueiro -como xa recoyimos en Álvarez Lebredo (2003)-, pra dicir qu'alguén marchóu pra nun volver ou algunha cousa desaparecéu pra sempre. 
   Na actualidá temos un albergue de pelegríos nun sito ben guapo:  en San Martín, xunta Represas; peró parece ser (según as queixas dos internautas) que nun ten hospitaleiro y é un desastre. É unha pena, porque se tuvera ben atendido dábamos búa imaxe da vila  y se había recomendar na rede. Eso sería unha propaganda de baldre muito miyor que muitas que costan un feixe de cuartos. Por iso pedimos pra Tapia: ¡Hospitaleiro xa! (Alomenos nos meses de veráu).

CONDÓMINA

s.f.  Compañía, grupo de personas que acompañan habitualmente a outra. (Término despectivo). Ex.: Ei vén Carme con toda a condómina. 2. Querida, amante que ten un home fóra del matrimonio.




<NOTA: A palabra condómina aparece xa recoyida nel Vocabulario da Veiga, de Fdez. Vior, unde aparece definida asina:
 
                               sust. f. Grupo de gente de poco fiar. Vèoyes con toda aquela condòmina.

Parece pol exemplo que este uso podería asimilarse á primeira acepción que recoyemos aquí, pero Vior defínela dun xeito máis restrictivo.> 

ESCOYER

El verbo escoyer úsase nel ditame:


       Al que ye dan a escoyer, danye que fer.

APARISA(D)O, -A

adx.  Atolarao.

OUTONAR

v. intr. Poñerse verde [un vexetal, unha pranta] al chegar el outono.

ENCOVARSE

v.   Meterse nunha cova [un animal]. 2. (s.f.) Tar metida na casa sin salir [unha persona].

    Ex.: Á nía, ¿tas encovada, que nun te vexo nada?

COCEDOIRO

s.m. Fervedoiro, persona inquieta, que nun ten parada.

BARAXA

A palabra baraxa úsase na espresión:

       ser el última carta da baraxa

que quer dicir: ser despreciable [unha persona], tar mal considerada na vecindá.

   Ex.: ¿Cómo ye deixades cortexar con un de [...]? ¡Si son el última carta da baraxa!

ANADA

 El sustantivo anada úsase neste ditame:


             El que quira vivir as cen anadas, tome leite cuayao ás cazoladas.

AFEITAR

v. tr.  Amañar as redes.


[Foto cedida por María Jesús Méndez Rodríguez, por acio del sito web facebook "Nel banco da rula"].

 

LARÁN

s.m. xareu, baruyo.


          Ex.: Teño un larán na casa con tanta xente que me veu prá voda...

PENDÍN

 
  Úsase na espresión


                 tocar el pendín


que significa: folgazaniar, fer el lacazán, mangar el cazo.

AGRACIA(D)O, -A

adx.  [Pelo] ondulao, que nun é nin liso nin rizao.

ATACA(D)O, -A

adx. Mui chen.

   Ex.: Nun coyen máis patacas nel caxón, ta atacao. // El roupeiro ta atacao de caroncho.

PEGAÑOSO, -A

adx. Pegaxoso, que pega con facilidá.

DESAPARECER

El verbo desaparecer ten tamén un sentido causativo:

v.tr.  Ocultar, fer qu'unha cousa nun seña visible [pra unha persona].


        Ex.: ¡Ai, qué demontre de neno! Xa me desapareceu os lentes...

DECAENCIA

s.f.   Floxura, debilidá.

        Ex.: Eu sempre nel mes de abril teño unha decancia...




NOTA: Anque este sustantivo úsase (alomenos como eu lo sentín) pra referirse a un estado físico, píntame mui útil pra referirse a unha degradación ou situación de empeoramento de daqué, quero dicir, pra referirnos al que en castellano significa a palabra decadencia.

RUIN

El adxetivo ruin/ruía úsase na expresión:

         ruín como a carne del pescozo

                   ou

         máis ruin/ruía que a carne del pescozo


Significao: mui ruía [unha persona].

ISCARIOTE

adx. Áspero, duro, aroxo.

    Ex.: ¡Osús, qué pan máis iscariote! ¿Cóntos días ten?





PERGUNTA: ¿Ten algo que ver con Xudas Iscariote, el discípulo que traicionóu a Xesucristo? Parece que si.

BURRO

A palabra burro aparez neste ditame:

     Tal ven el burro, tal tayan el albarda.


Este ditame está recoyido tamén en Suárez Fdez. (1996) con outra variante mui asomeñada: "Así como ven el burro, así ye poin el albarda".  Significan esactamente el mesmo y demostran qu'as aparencias importaron sempre, nun é cousa destos tempos de tolos. Anque os ditames señan prácticamente iguales, préstanos muito a versión que recoyemos nosoutros en Tapia y nun queremos perder a ocasión de poñela na "salvadeira".

ALMOFÍA

s.f.   Palancana, recipiente en forma de prato grande que sirve pra lavarse nél (principalmente as maos y a cara).

COTROSO, -A

Un ditame mui usao y que m'estraña que nun teña xa recoyido en Suárez (96):

          Conto máis cotroso, máis escupuloso.

COSQUEIRA

s.f. Vendedora ambulante, muyer que vendía nos mercaos dos distintos lugares da comarca.

ESLAMPACIAR

v. intr. Fregar mal deixando todo moyado y pouco limpio.

ESQUEICER

El verbo esqueicer aparez tamén nel ditame

        Lo esqueicido, nin dao nin agradecido.

RECONCHEGARSE

vide ARRECONCHEGARSE

ARRECONGHEGARSE

v. intr. achegarse, arrechegarse, poñerse xunto [a daqué ou daquén].

CARA

A palabra cara úsase na expresión

         dar cara

que significa 'volver [unha cousa] al sou estado primeiro, devolver[ye a unha cousa] a súa aparencia orixinal.

Ex.: Por muito que frego esta pota, nun sou quen a darye cara.

SALÚ

A palabra salú aparece na espresión:

           gastar mala salú

Significa 'ser enfermizo, tan constantemente enfermo'.

AZAPATIA(D)O, -A

adx.: Mui mouro y coa pel aveyentada, a causa del sol.

TAZAR

v. intr. Romper [a roupa] polos dobleces.

CORCUSIDO ou CURCUSIDO

s.m. Costura apretada y mal feita.

 Ex.:  ¿Cómo ques que ye cosera os pantalóis, col furao que yes fexo na rodiya? Fíxenye un corcusido y gracias.

SUDAR

Recoyimos este ditame col verbo sudar, que nun necesita explicación:

    El qu'outro suda, a min pouco me dura.

LAÑADA

s. f. Ferida aberta ou infección na pel.

Ex.: Nun te rasques tanto, que vas amañar ei unha lañada.

RECÁNCAMO, A

adx. Úsase na expresión veyo recáncamo, que quer dicir: 'mui veyo'.

Exs.: Nun tá pra festas; é unha veya recáncama.
        Esa palabra nun la dicen máis qu'os veyos recáncamos.

TARABICA

s.f. 1. Peza de madera que xira y sirve pra pechar portas y ventás. 2. Corbata de lazo.


                                                  Tarabica 1:

                                             Tarabica 2:

REVOLTAINA

s. f. Acción breve de revolver.

    Ex.: Has darye unha revoltaina al caldo mentres vou á misa.

NUBREIRO

Cua palabra nubreiro, que designa a un ser mitolóxico asociado á tormenta, escuitamos a espresión:

              cara de nubreiro

que significar 'cara enfurruñada, cara de tar mui enfadao'.

Ex.: Con esa cara de nubreiro que me pois sempre que che mando fer algo, quenquera che pide que me vayas á botica.

[Rafael Cascudo ten tamén recoyida a espresión "máis feo qu'un nubreiro", según nos informa Iván Iglesia Fdez. 'Cazarón'].

INCIAR

v. intr.  Proliferar, multiplicarse [un ser vivo].

            Ex.: ¡Cocebeyos! Como incíen na casa tamos perdidos...
                  Os pioyos nun hai que deixalos inciar. 
                  Esa nena ta inciada de pioyos.


(Nel Vocabulario d'a Veiga, de Fdez. Vior aparece nestas acepcióis: 1. Iniciar, comenzar. 2. Nacer, aparecer. A bidureira incíase por si sola.  Parece qu'estos son os sentidos rectos, os que vein directamente del latín INITIARE, mentres qu'el significao que nosoutros recoyimos en Tapia parez máis ben un sentido desviao, derivao del sentido primitivo).

DESTE, DESTA

Deste, -a úsase como sustantivo con significao non definido, condo nun se pode ou nun se quer usar el sustantivo de que dispón a lingua pra designar un obxeto. É unha palabra comodín.

      Exs.:  Levaba un deste hasta os pés (--> un abrigo).
               Teis a desta cotrosa (--> a chaqueta).
               El deste cólgalo un poco máis abaxo (--> el cuadro).








         

XÓUXORA

s.f. Furao pra desauguar unha embarcación.

PÉ

A palabra pé aparece na espresión:

                   col pé nel estribo.

Significa 'a pique de marchar'. Noutro sentido significa tamén 'a pique de morrer'.

             Ex.: -¿É verdá que ta mui malo Adolfo?
                   - Uy, ese xa tal col pé nel estribo.

PERGUNTAR

A palabra perguntar ou preguntar aparece neste ditame:

         Pérguntaye a Mateo, que minte como eu.

Úsase condo a persona que se pon como exemplo de quen pode confirmar unha información é de pouco fiar.

           Ex.: - Dígoche qu'é verdá. Vai perguntarye a María...
                 - Si, si, pergúntaye a Mateo, que minte como eu.

CONTO

A palabra conto, nel sentido de 'rumor, faladuría' aparez na espresión:

                         leva(d)o / levada de contos

É unha locución adxetiva que significa 'contequeiro, mui dao a amañar contos y rumores'.

            Ex.: Nun fagas muito caso del que che dixo Pepe, que todo el mundo sabe qu'é mui levao de contos.





                   

CASORIO

A palabra casorio, que significa 'voda, matrimonio' úsase na espresión

                      nun perder casorio

Quer dicir que a ocasión nun merez tantos esforzos como se ta tomando unha persona. Úsase sobre todo condo unha persona se ta amañando muito pra ir a algún sitio y el que fala considera que nun é necesario.

                Ex.:  - Espera, que teño que cambiarme el vistido.
                        - Anda, ni'anda, vai así, que nun perdes casorio.

CHIPRE

s.m. Sonido agudo, voz aguda. [vid chiprito]

ENCASCAR

v. 1. Tiñir con casca as redes // 2. Ensuciarse [un paxelo] con pintas mouras. Ex: Tía a camisa encascada das moscas.

CRUCEIRO

s.m. Cruz de pedra de grandes dimensióis, normalmente rodeada d'escaleiras, que se colocaba cerca d'unha igresia. Son frecuentes tamén en Galicia, Irlanda y Bretaña.

CHIPRITO

s.m. Voz aguda y desagradable.

Exs.:  Fala con un chiprito...
         Ten un chiprito que nun hai que la escuite.
         Osús, qué voz de chiprito.

MAO

Coa palabra mao recoyimos a expresión:


vir[ye a alguén unha cousa] á mao:   resultar oportuna unha cousa.

CAZAR

v. intr. colarse [os chapíos] dentro dos zapatos.

Exs.: Con estos zapatos cazánseme os chapíos.
         Levas os calcetos cazaos.

PUTAÑEGO

adx.: [Persona] qu'aveza andar con prostitutas.

COCHO

Outro ditame:


A todo cochín, chégaye el sou San Martín.

Este ditame esiste tamén en Galicia y resto d'España. É ben conocido: significa que a todos yes acaba chegando el castigo que merecen.

 De todas formas é máis guapo el noso "San Andrés, coye os cochos polos pés", que ten un significao mui diferente peró tamén fai referencia á matanza: indica el momento en qu'el tempo empeza a tar frío abondo (30 de novembre) pra poder matar os cochos.

TRIGO

Outro ditame:

El trigo por San Isidro, nin nel houcha nin nacido.

Suárez Fdez. recoye "El meiz por San Isidro, nin nel houcha nin nacido". El que leva a palabra trigo parez ser el ditame orixinal (da época que inda se semaba trigo), porque mantén unha métrica perfecta (dous octosílabos).

FUXA

s.f.  Apariencia, aspecto d'unha persona.

Ex.:  -Vin al mozo de Carmía. 
        - ¿Y qué tal fuxa ten?

    Úsase muito nas espresióis:

        Ser de pouca fuxa: nun ter búa apariencia.
        Ter fuxa:  Ter bon aspecto.

    Ex.: -¿Como é el rapaz?  - Ten fuxa // É de pouca fuxa.




SUÁREZ FERNÁNDEZ recoye a palabra fruxe con un significao asomeñao. ¿Son dúas variantes da mesma palabra?     

     

FONDO

Aqui temos outro ditame:

Veña del fondo, veña abondo.


Fai referencia al feito de gastar sin tino d'unha cousa que se gana sin muito trabayo. É unha espresión d'orixen marineira: el pescao, como vén del mar, parez que nunca s'acaba.

REVOLTUAYO

s.m. montón de cousas distintas xuntas y en desorden. (USO: é un término despectivo)

   Exs.:

      - Condo fun al mercao, xa lo venderan todo. Solo quedaba un revoltuayo de peras, mazás   y 
         limóis
      - El baile nun valía nada: había muito revoltuayo de xente.

                           

                     

PAPAS

Cua palabra papas recoyimos este ditame:

Papas a home d'oficio, pape el demo a quen las fixo.

Como é evidente, quer dicir qu'as papas nun son comida abonda pra un home que trabaya.

BREXO, BREXÓN

s. m. Arbusto da familia das ericáceas con flores malvas que pode alcanzar unha altura considerable. Usábase tradicionalmente como combustible en fornos, cocías y chaminías.

PREGUNTA:

¿É esactamente el mesmo que a gancela (erica scoparia)? ¿Ou é outra variedá da mesma familia?


ANÉCDOTA:
Nas capitulacióis matrimoniales da mia cuarta abola (a madre d'unha das mías tatarabolas) taba estipulado que debía recibir de sou padre dous carraos de brexón al ano pr'atizar el lume.

GRANDE

adx. Veyo, de máis edá.

    Ex.: A irmá grande é a máis guapa.

MANGUEIRA

s. f. Columna d'augua que se forma sobre el mar formando un remolín.

BOQUEIRA

Ademáis das acepcióis ya recoyidas (1. entrada d'unha finca. // 2. furao, especialmente, el que deixa un dente que se perde), nosoutros amecemos unha terceira acepción:


s. f.  Ferida na comisura dos labios.

ESCALFORIDO, -A

adx. Queimao por augua fervendo.

Úsase na espresión: como gato/-a escalforido /-a, pra significar 'muito enfadao'. Exemplo: Condo ye dixen que nun podía ir, púxoseme como gata escalforida.